İkinci El Araba Almadan Önce Mevcut Arabanız Nasıl Değerlendirilebilir?

İkinci elde araba almak isteyenlerin öncelikle çözmesi gereken konu, mevcut arabanın değerlendirilmesi konusudur. 

Aracını satmak isteyen bireysel kullanıcıların bu noktada geçmişte ve bugün ne durumda olduklarına bakıldığında büyük farklar görülmektedir. Ülkemizde piyasa şartlarının gelişimini bu vesileyle bu açıdan irdeleme şansına sahibiz.

Bundan on yıl önce arabalarını ikinci elde satmak isteyenlerin toplam 4 seçenekleri mevcuttu:

Yeni araba alınan yetkili satıcı da sonuçta bir galerici ile çalıştığı için fiilen 3 nokta olduğu da rahatlıkla iddia edilebilirdi. Bunun dışında tanıdık yoluyla satışları da belki saymak gerekebilir ancak bu yöntem her yerde ve her zaman geçerliliğini koruyacaktır. Tanıdık yoluyla satmıyorsanız, aracınızı vekaletle verdiğiniz şahsın güvenilirliği, arkasında bulunan kurum ve yapılan işlemin ne kadar sağlıklı olduğu konusunda hiçbir imkanınız olmadığı için, paranızı nakit alarak vekalet vermeniz veya çok güvenilir referanslar yardımıyla satma zorunluluğu vardı. Her zaman arabanıza tanıdık birinin talip olması veya sağlam referans bulmak hele İstanbul gibi büyükşehirlerde sorun olduğundan, birçok kişinin arabasını değerine satamaması olağan bir durumdu. 

Arabayı alanın devri üzerine almaması, trafik tescilde yaşanan dosya karmaşası, alınan çekin karşılıksız çıkması gibi sorunları da unutmamak gerek.

Ancak son on yılda gelişen şartlar araba satışını çok daha rahat ve konforlu bir hale getirdi. Kurumsal 2.el firmalarının pazara girişi, internetten satış imkanlarının ve bilgi paylaşımının artması, tüketiciyi koruyan yasaların çıkarılması, bunun yanında araba galerilerinin kısmen daha kurumsal bir görüntüye kavuşmaları gibi birçok faktörün bir araya gelmesi sonucu, arabalarını satanlar birçok alternatif kanala ulaştı. Doğal olarak arabaların piyasa değerinden satılması imkanı da artmış oldu. 

 Bu kanalları saymak gerekirse; 

Bütün bu arabalar içinde, internet ilanının ve sosyal medya kullanımının ortak bir nokta olduğunu da belirtmek gerek, bugün açık pazar ve gazete ilanı hariç bütün kanallar interneti mutlaka kullanmaktalar ve satış için kullanmak durumundalar, bu nedenle açık pazar ve gazete ilanı yoluyla araba satma, bireysel araba sahipleri için cazibesini kaybetmiş durumda, gazete ilanı daha çok toplu ilan vermek isteyen galeriler ve Yetkili Satıcılar için geçerli, açık pazarda ise galerilerin büyük bir ağırlığa sahip olduğunu görüyoruz. 

Açık Pazar özellikle bireysel satıcılar açısından güvenli bir yer değil, karşınıza her an kötü niyetli kişiler çıkabilir, ayrıca bütün bir Pazar gününü açık pazar ortamında geçirmenin de herkesin dayanabileceği bir durum olmadığını da vurgulamamız gerekir.

Arabanızı satmaya karar vermeden önce yapmanız ve yapmamanız gerekenler var. Vergi borcu olmaması, fenni muayenesinin yapılmış olması mutlaka şart, bu masraflar sizin tarafınızdan karşılanması gereken masraflardır.

2008 yılında devreye giren Sigorta Bilgi Merkezi Tramer’in SMS hizmeti ile arabanızın üzerinde kayıtlı onarım bilgilerini kontrol etmenizde fayda var. Buradaki hatalı kayıtlar olmadık bir yerde karşınıza çıkıp satışta zorluğa yol açabilir. Sigortacınız vasıtasıyla buradaki kayıtlarda hata varsa düzeltme talep edebilirsiniz. Ayrıca fikir oluştururken, sadece şikayet sitelerine veya forumlara bakıp karar vermenizi de çok salık vermeyiz. Buralarda çok subjektif değerlendirmeler ve kasıtlı şikayet ve yazılar olabiliyor. Hatta firmaların iletişim numaralarına ve e-posta adreslerine hiç bilgi verilmeden buralarda yayınlanan yazılar da mevcuttur. Yine de merak ediyorsanız , firmaların şikayetlere verdiği cevapları da mutlaka inceleyin, böylece müşteri ilişkileri ve şikayet yönetimi konusunda ne kadar ciddi oldukları hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. Unutmayın ki hiçbir firma veya hiçbir marka %100 hatasız olamaz, aksi durumda kurumsal güvence ve ürün garantisinin hiçbir anlamı olmazdı. Önemli olan, personel hatası, teknik arıza veya süreçte ortaya çıkabilecek aksaklıklara nasıl bir yaklaşım gösterildiğidir.

Bu çerçevede diğer satış yöntemlerini analiz etmek gerekirse; 

 Internet ilanı ile araba satmak, bireysel satıcılar açısından tercih sebebi olarak görülebilir. Tıklama sayısı yüksek sitelerde uygun bir fiyata arabanızı koyduğunuz anda satış şansınız olacaktır. Herhangi bir komisyon ödemeden yüksek fiyata arabayı satma şansınız mevcuttur. Ancak her nimetin bir külfeti olduğunu bilmek gerekiyor. Sahibinden direkt araba satmak birçok telefona cevap vermek, arabayı görmek isteyenlere arabayı göstermek, pazarlıklara girmek ve eğer yoğun bir iş gündeminiz varsa satış işine vakit ayırmak anlamına geliyor. Bu nedenlerle, yoğun çalışan hiçbir araba sahibine bu yöntemi önermiyoruz. Bu yöntem, araba satışına mesai ayırabilen, çıkan müşterilere arabayı gösterme imkanı olanlarca denenmelidir.

Öte yandan,sahibinden araba alırken karşılaşılan riskler, aynen satarken mevcuttur. Bu tip “sahibinden” ilanlarını takip ederek size kısmen peşin kalanı senet gibi teklifler gelebilir, keza arabayı alıp test sürüşüne çıkalım diyerek sırra kadem basanlar da gazetelere sık sık yansır.

Araba ilanını yayınlamadan önce yıkanması ve içinin temizlenmesi, sonrasında da çözünürlüğü yüksek bir makine ile fotoğrafının çekilmesi gerekir. Internette satışı hızlandırmak için iyi çekilmiş fotoğraflar hayati öneme sahiptir.

İlanın açıklama kısmına standart ve o araba için bilinen özellikleri yazarak laf kalabalığı yaratmak gereksiz ve caydırıcıdır. Örneğin lüks bir modelde açıklama kısmına 6 Hava Yastığı ve ABS yazmanın hiçbir anlamı ve katma değeri olmayacaktır. İlgili sütunda bunlar zaten işaretlenebilir. Bunun yerine xenon , adaptif far, lastik sensörü, ESP, müzik sistemi gibi, arabanın sıfır satışında opsiyonel olan özellikleri vurgulamak daha uygundur.

Internetten ilan verirken en çok dikkat edilecek konu ise şüphesiz fiyattır. Arabanın çok “temiz “ olduğunu düşünen bireysel kullanıcılar, internette gördükleri fiyatları baz alarak ve kendi arabalarının daha temiz ve kilometresinin de düşük olduğundan hareketle daha yüksek fiyat yazmakta, ancak bu yöntemde doğru piyasa fiyatından konulan arabalar daha hızlı satıldığı için yeni ilan verenler tarafından daha az görülmekte ve bu nedenle baz olarak alınmamaktadır. Bu da kısa vadede aynı model arabada fiyatları sanal olarak yükseltmektedir. “Internette şu fiyattan satılıyor” diye ileri sürülen rakamların çoğunlukla fiili satış rakamı olmadığını ve yayınlanan bütün fiyatların pazarlığa tabi olduğunu bu noktada vurgulamamız gerekir.

Sonuç olarak özetle belirtelim ki, piyasa fiyatından veya piyasa fiyatının biraz üstünden yayınlanan ilanlarda , kriter olarak asgari 1.000 ila 1.500 TL’lık bir pazarlık payı olduğunu hesaba katarak fiyat yayınlamak arabanın satışını mutlaka hızlandırır. 

Internetten ilan vermekle uğraşmak istemiyorsanız, profesyonel bir galericiye arabanızı satabilir veya emanete bırakabilirsiniz.Hala bir masa-bir kasa mantığıyla araba alım satımı yapan galeriler olmakla beraber, yıllardır bu işi yapan ve kurumsal bir yapıda olmasa bile güvenebileceğiniz birçok galerici vardır. Son yıllarda belirli merkezlerde toplanan, birçok hizmeti bünyesinde veren ve ciddi müşteri portföyü olan galeriler hızla artmıştır. Dolayısıyla, uygun fiyat verildiğinde bu seçeneği de gözardı etmemenizi tavsiye ederiz.

Bir diğer satış imkanı ise, arabayı almış olduğunuz veya sıfırda araba almayı düşündüğünüz Yetkili Satıcı kanalıyla satış yapmaktır. Nakit durumunuz elveriyorsa arabanız takas fiyatı ile beraber emanet satış fiyatı almanızı ve uygun fiyat veriliyorsa aracınızı emaneten satmayı öneririz.

Emaneten satışta firma açısından satamama veya yüksek stok yaşı gibi bir risk söz konusu değildir. Arabanızın birebir piyasa rakamını da görme şansına sahip olursunuz. Fiyat, şartlar, komisyon gibi konularda yazılı bir doküman almanızı ve işyerinin ve satışa koyduğunuz arabanın tüm risklere karşı sigortalı olduğunu teminat altına almanızı öneririz.

Arabanızı maddi sebeplerden dolayı takasta değerlendirmek zorundaysanız, sıfır veya daha yeni bir 2.el araba alacağınız Yetkili Satıcı size daha iyi bir fiyat verecektir. Burada dikkat etmeniz gereken nokta alacağınız veya satacağınız arabanın fiyatı değil, toplamda takas işlemi için ödeyeceğiniz tutardır. 

Birçok Yetkili Satıcının dahil olduğu kurumsal 2.el merkezleri de sizin için önemli bir alternatiftir. Bu merkezlerde arabalara ciddi ekspertiz işlemi yapılır. Arabanızın bakımları eksiksiz ve mekaniği masrafsız ise, galeri ve Yetkili Satıcılara göre daha yüksek fiyat alma imkanınız vardır. Buna mukabil arabanızda ciddi masraflar varsa, bunların size verilen ilk fiyattan indirileceğini de hesaba katmanız gerekir. 

Yukarıda saydığımız hizmetler tek bir mekanda, tek bir Satış veya Satınalma Temsilcisi ile sadece vekalet verilerek çözülebilir. Kurumsal noktaların internette görüntülenme adetleri de galeri ve Yetkili Satıcılara göre daha yüksektir. Ancak bu durumun araba değerine etkisinin en fazla %3 ila %5 arasında olabileceğini, ikinci el piyasa şartlarında daha yüksek bir fiyat talebinin, bir üst model arabanın fiyatı ile aynı fiyata gelmesi nedeniyle satışı imkansız kılabileceğini de ekleyelim.

Özetle alternatif satış kanalları arasında kendi özel durumunuza göre seçim yapma imkanına sahipsiniz. Aracınızı satarken kendi özel şartlarınızı ve aracınızın durumunu değerlendirerek karar vermenizi, özellikle kamuda son yıllarda gelişen e-devlet altyapısına rağmen alım-satım işlerinde güven unsurunun birinci planda kalmaya devam ettiğini hatırlatmayı bir görev biliyoruz.